Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Yaratıcı Endüstriler Kuluçka Merkezleri Raporu geçtiğimiz günlerde yayımlandı.
Yaratıcı Endüstriler Kuluçka Merkezleri Raporu, yaratıcı kültür endüstrilerinde (YKE) girişimcilik, işletme kuluçkaları, YKE kuluçkaları ve kültür politikaları konusundaki çalışmalar, raporlar ve eserleri incelenmiş ve güncel konumu geniş hatları ve karşılaştırmalı olarak sergilemiştir. Yaratıcı kültür endüstrileri; bireysel yaratıcılık, beceri ve yeteneğe dayanan; yaratıcı üretim süreçlerine başvurarak ticari değer, istihdam ve fikri mülkiyet hakları yaratan alanlar olarak tanımlanmıştır. Yaratıcı kültür endüstrileri çeşitli yaratıcı etkinliklerin etkileşimini içeren geniş ve heterojen bir alan oluştururken, aynı zamanda esnek ve modüler bir yapıyı kapsayan çerçeve bir kavramdır. Teknoloji yoğun sektörlerden tasarıma, geleneksel el sanatları ya da çağdaş sanatlar gibi bireysel yaratıcı faaliyetlere kadar kültürel bileşenleri kapsayan geniş bir yelpazedir.
Bu baskın yaklaşım kültürel değerlerin korunması ve dünyaya tanıtılmasında devlet teşviklerini azaltan kültür politikaları hedeflerken kültürel faaliyetlerin devamlılığı için girişimlere ya da kendi ayakları üzerinde duran sürdürülebilir organizasyonlara öncelik vermektedir. Bu çalışmadaki YKE kuluçkaları bu hedefe ulaşmak için girişimci özelliklerini ve eğilimlerini uluslararası alanda başarı potansiyeli olan iş modelleri geliştirmeyi temel güdü benimsemektedir.
YKE’lerin son 30 yıldaki gelişimine bakıldığında ekonomik potansiyelini merkeze alan politik ve akademik söylemlerin yükselmekte olduğu belirtilmiştir. Kültürel ürünlerin ve bu ürünlerin telif haklarının öne çıktığı yaratıcı ekonomi önemli, bir başka deyişle materyal olmayan üretimin ekonomik değeri, bir dönüşüm kaynağı olarak görülmektedir. Yaratıcılığın öncülük ettiği kültürel sembollerin üretimine ve bilginin meta değerine vurgu yapılan bir dönüşüm olduğu gösterilmiştir. Süreç odaklı bir yaklaşım olan YKE’nin faydaları arasında insan sermayesinin geliştirilmesine sunduğu katkılar, yetenek setinin geliştirilmesine verilen önem ve bu alanda elde edilecek dinamizmin uluslararası rekabetteki avantajına dikkat çekilmiştir.
Türkiye’de ise YKE’lerin ekonomik büyüklüğünün geleneksel sektörlere oranla düşük olduğu ve politikalar alanında bütüncül bir YKE yaklaşımı sergilenmediği belirtilmiştir. Türkiye, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansının (UNCTAD) 2015 yılında yayınladığı “Yaratıcı Ekonomi Görünümü ve Ülke Profilleri: Yaratıcı Endüstrilerde Uluslararası Ticarette Eğilimler”(Creative economy outlook and country profıles: Trends in international trade in creative industries) adlı raporda gelişmekte olan ülkeler arasından Çin, Kong Kong, Hindistan ve Güney Kore ile birlikte yaratıcı meta ihracatında ilk beş ülke arasında yer almıştır. Dünya sıralamasında ise 2003 ile 2012 yılları arasında %12 artışla 16’ncı sıradan 12’inci sıraya yükselmeyi başarmıştır. Dolayısıyla stratejik düzeyde eksiklikler olmasına rağmen Türkiye’de YKE %1,5’e yaklaşan GSMH’ye katkı ve %4’ü aşan istihdam oranı ile gelişme potansiyeline sahip önemli bir alan olduğu belirtilmiştir.
Raporun hazırlanmasında çeşitli uygulama örnekleri, sahadan elde edilen görüşler ve bilgilerden yola çıkarak alternatif modeller, gerekçeler ve eylem önerileri sunulmuştur. YKE ekseninde belirtilen konulardan bazıları ise YKE’nin tanımlanması ve sınıflaması, kamunun rolü, destek ve teşviklerin koordinasyonu, kamu politikaları ve sektörlerin değer zincirinin koordinasyonu, kuluçkaların kamu kaynaklarına ba- ğımlılığının dınırlandırılması, uluslararası işbirlikleri, iyi uygulamaların aktarılması, farkındalık oluşturulması, kuluçka yönetimlerinin profesyonelleştirilmesi, kavramlar ve standartların yaygınlaştırılmasıdır. Daha detaylı bilgiyi raporda bulabilirsiniz.
COMMENTS