Tarih, teknolojik değişiminin etkisini anlamada başarısız olan insanlar ile dolup taşmaktadır. Günümüz finansal teknolojisi karşısında aynı hataya mı düşülüyor? Ekonomik büyümeyi hızlandıracak devrim niteliğindeki teknoloji “FinTech” olabilir mi?
Finansal yenilikler, diğer teknolojik gelişmelerden oldukça farklıdır. Sektörün verimliliğini doğrudan etkileyebilecek bir güce sahiptir. Bu yenilikler, tasarruf ve yatırımla birlikte bir ekonominin büyümesine aracılık edebilir. Gelişmiş ekonomilerdeki verimlilik, uzun süredir yavaşlamaktadır. Buna karşılık olarak ise FinTech, yaşadığımız hayata göre yenilikler üreten dijital ekonominin bir parçası olmuştur. Solow paradoksunda da bahsedildiği gibi: “Bilgisayar çağı, yaratıcılık dışında her yerde hissediliyor.”
Finansal İstikrar Kurulu, FinTech’i 5 farklı kategoriye ayırdı: ödemeler, saklayıcılık ve takas; depozito, borç ve sermaye artışı; sigorta; yatırım yönetimi ve son olarak pazar desteği.
FinTech, bu alanlar arasında en çok “ödeme” konusunda yol kat etmiştir. Eski Finansal İstikrar Kurulu Başkanı ve İngiltere Merkez Bankası Başkanı olan Mark Carney’e göre FinTech’in potansiyeli, bankacılığı ödeme yapmak ve sermaye tahsis etmek gibi temel işlevlere ayırmaktadır. Sektörü takip eden merkez bankası mensupları ve düzenleyiciler tarafından FinTech’in büyümesi, diğer yıkıcı teknolojilere benzetilmektedir.
Çoğu FinTech girişimi, geleneksel kurumlar kadar düzenli değildir. Şimdiye kadar FinTech’in hızlı bir gelişim gösterdiği alanlar daha çok serbest finansal piyasalar olmuştur. Bir örnek olarak Kenya, Tanzanya benzer ülkelerde faaliyet gösteren e-ödeme sistemi M-Pesa verilebilir. Yaklaşık olarak 10 yıl öncesinde ortaya çıkan bu girişim, FinTech açısından büyük bir başarı hikayesi olarak kabul edilebilir. Cep telefonlarını etkili bir şekilde ödeme hesaplarına dönüştüren M-Pesa, daha önce banka hesabı olmayan kişilerin finansal erişimini arttırdı. Merkez Bankası’nın da uyumlu tutumu ile sektör, Kenya’yı Doğu Afrika’nın en gelişmiş ekonomilerinden biri haline getirdi. Bu durum Uluslararası Ödemeler Bankası’nın araştırması ile tutarlıdır. Çalışmaya göre, FinTech’in önde geldiği ülkelerin bankacılık düzenlemeleri; daha az sıkı, daha az rekabetçi ve daha yüksek gelire sahiptir. “Kenya’da bugün 110,000 M-Pesa acentesi vardır. Dünya Bankası’na göre bu sayı, Kenya’da bulunan toplam ATM sayısının 40 katıdır.”
M-Pesa, FinTech’in finansal sektörü nasıl alt üst ettiğinin ve ekonomide verimliliği nasıl artırdığının en iyi örneğidir. Kenya’da, Toplam Faktör Verimliliği’ni (TFV) %14 gibi etkileyici bir katkı ile artırmıştır. Bu da genel ekonomik büyümeyi hızlandırmaktadır. FinTech’in tek katkısı bu değildir. Daha önce banka hesabı olmayan kitlenin birikimlerini finansal sisteme katarak, mevcut fon miktarını da artırmıştır. M-Pesa, yeni başlayan şirketlerin gelişimlerine de katkıda bulunmuştur. Kenya’da olduğu gibi diğer ülkelerde de kişilerin finansal erişim imkanları artırılırsa eğer dünya çapında banka hesabı bulunmayan 1.7 milyar insanın birikimi, ekonominin büyümesini sağlayacaktır. Bu da gelişmekte olan ekonomilerde yapılan; endüstri, altyapı, insan gücü gibi sermaye yatırımlarının daha verimli bir şekilde aktarılmasını sağlayacaktır.
Bir diğer örnek olarak Çin’i verebiliriz; dünya üzerindeki online ödemelerin yarısından sorumlu olan bu pazar, Ant Financial ve WeChat Pay tarafından domine ediliyor. Bu iki şirketin hızlı büyümesinin bir nedeni de, devletin finans sistemini kontrolü altına alarak rekabeti artırmayı amaçlamasıdır. Çin, yakın zamanda piyasa dengesi modeli için açık bir faiz oranı ortaya koymuştur. Hükûmete ait banka ve kredi kartı şirketlerini geçen FinTech, Çin’in finansal sistemindeki etkinliğini artırmıştır. FinTech, sermaye tahsisi ve verimlilik artırma işlemleri ile gelişmekte olan ekonomilerin yanı sıra gelişmiş ekonomilerin de büyümelerini artıracak bir potansiyele sahiptir. Finansal ara buluculuk, ekonomilerde hayati bir rol oynamaktadır. Bu alandaki teknolojik gelişmelerin çıktıları, diğer dijital icatlara göre daha büyük anlamlar kazanabilir. FinTech de dijital çağımızın icadı olabilir.